سه‌شنبه ۶ آذر ۱۴۰۳ |۲۴ جمادی‌الاول ۱۴۴۶ | Nov 26, 2024

ابرار، کسانی هستند که عمل خیر را فقط برای کسب رضایت خدا و رسول خدا (ص) انجام می‌دهند، امید پاداش از هیچ‌کس ندارند و خیر را بدان جهت که خیر است، انجام می‌دهند.

خبرگزاری حوزه/ آیت‌الله گرامی در ادامه شرح ادعیه ماه مبارک رمضان، به مفهوم «برّ» پرداخته و در شرح فرازهای دعای روز شانزدهم آورده است:

اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي فِيهِ لِمُوَافَقَةِ الْأَبْرَارِ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مُرَافَقَةَ الْأَشْرَارِ وَ آوِنِي فِيهِ بِرَحْمَتِكَ إِلَى (فِي) دَارِ الْقَرَارِ بِإِلَهِيَّتِكَ يَا إِلَهَ الْعَالَمِين‏  

اى خدا، در اين روز مرا بر موافقت نيك‌‏مردان فروتن و خدا ترس، موفق بدار و از رفاقت اشرار جهان دور گردان  و مرا در بهشت دار القرار به رحمتت منزل ده، به حق الهيت و معبوديتت اى خداى عالميان.

اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي فِيهِ لِمُوَافَقَةِ الْأَبْرَارِ

خدايا، كاري كن كه من با خوبان و ابرار  موافق و همراه باشم؛ كلمه" ابرار" جمع كلمه" برّ"- به فتحه «ب»است، و كلمه« برّ» صفت مشبهه از مصدر« بِر» به كسره باءاست، كه به معناى احسان است، و اين معنا در مورد كسى صادق است كه عمل خود را نيكو سازد، و از نيكو ساختن آن هيچ نفعى كه عايد خودش شود، در نظر نگرفته باشد، نه جزايى را در مقابل عملش به او دهند، و نه حتى تشكرى از دیگران، انتظار داشته باشد.

كلمه«بر»- به فتحه «ب» به معناى كسى است كه خير را بدان جهت كه خير است مى‏خواهد، نه بدان جهت كه اگر انجام دهد نفعى عايدش مى‏شود، بلكه حتى در صورتى هم كه خودش آن را دوست نمى‏دارد، صرفا بخاطر اينكه خير است انجام مى‏دهد، و بر تلخى آن كه مخالف با خواهش نفس او است صبر مى‏كند، و عمل خير را بدان جهت كه فى نفسه خير است انجام مى‏دهد، هر چند به زحمت و ضرر خود تمام شود، نظير وفاى به نذر. و يا بدان جهت كه براى ديگران نافع است انجام مى‏دهد، مانند اطعام طعام به بندگان مستحق خدا.

ابرار چه کسانی هستند؟

و با در نظر گرفتن اين كه هيچ خير و صلاحى در هيچ عملى نيست مگر با ايمان به خدا و رسولش، و ايمان به روز جزا ...لذا" ابرار" كسانى هستند كه عمل خير را بخاطر ايمان به خدا، رسول او و روز جزا انجام مى‏دهند، چون ايمانشان ايمان رشد و بصيرت است، يعنى خود را بنده و مملوك پروردگار خود مى‏دانند، و معتقدند كه خلق و امرشان به دست او است، و خودشان هم مالك نفع و ضررى براى خود نيستند، قهرا معتقدند كه نبايد اراده كنند، مگر چيزى را كه پروردگارشان اراده كرده؛ و انجام ندهند، مگر عملى را كه او بپسندد؛ در نتيجه اراده او را بر اراده خودشان مقدم مى‏دارند، و براى خشنودى او عمل مى‏كنند، هر چند كه به ضرر خودشان تمام شود، بر آن ضرر و ناسازگارى با ميل درونى خود صبر مى‏كنند، و زحمت اطاعت او را تحمل نموده، آنچه مى‏كنند به خاطر خشنودى او مى‏كنند، و در نتيجه در مرحله عمل، عبوديت را خالص براى خدا مى‏سازند. [1]

وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مُرَافَقَةَ الْأَشْرَارِ

خدايا؛ كاري كن كه من با بدان رفيق نشوم، در قرآن درباره اهل ایمان می‌فرماید :« وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً ؛ نساء 69»  و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند، در زمره كسانى از پيامبران، صدّيقان، شهيدان و شايستگان خواهند بود كه خدا به آنان نعمت [ ايمان و اخلاق و عمل صالح ] داده؛ و اينان نيكو رفيقانى هستند. رفیق خوب انسان را بهشتی و اهل سعادت می کند و رفیق بد انسان را شقی و اهل دوزخ می کند

همنشين تو از تو به بايد ****تا تو را عقل و دين بيفزايد

با بدان كم نشين كه صحبت بد ****گر چه پاكي تو را پليد كند

آفتاب بدين بزرگي را ****لكه ابر ناپديد كند

آوِنِي فِيهِ بِرَحْمَتِكَ إِلَى (فِي) دَارِ الْقَرَارِ

خدایا در این ماه رمضان مرا در دار القرار خودت جای بده ؛ دار القرار خدا کجاست؟ اگر فقط حساب قیامت بود می گفتیم مراد بهشت است؛ اما ارتباط با ذات احدیت در همین دنیا هم دارالقرار است و موجب آرامش می‌شود « ِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ رعد ، 28» دل‏ها فقط به ياد خدا آرام مى‏گيرد .

راز اين كه آخرت، دار القرار است: « اِنّ الاخره هِى دار القرار؛ غافر/ 39»، آن است كه انسان در دنيا چون به مقصد نرسيده و در بين راه می‌باشد، آرامش ندارد، ولى وقتى به بهشت رسيد، آرامش پیدا می‌کند، چون حركت، به مقصد و متحرك به هدف رسيده است. البته ثابت مى‏شود نه ساكن، يعنى دار الحركه به دارالسكون منتهى نمى‏شود، زيرا سكون، هدفِ حركت نيست بلكه به دار الثبات مى‏رسد و ثبات، هدفِ حركت است. هيچ حركتى به سوى سكون نمى‏رود، مگر اين كه سكونش نسبى باشد و گرنه متحرك مى‏كوشد تا به دار القرار و دار الثبات برسد.2

بالَهِيَّتِكَ يَا إِلَهَ الْعَالَمِين‏

خدایا به مقام الاهیتت متوسل می شوم، معلوم می شود که همه این اموری که در این دعا است تحت عنوان الاهیت حضرت حق می‌باشد و آن صفات الهی، تحت تاثیر این اسم از اسماء الهی است .



[1] - توضیح معنای ابرار برگرفته از تفسیر المیزان می باشد

2-«تفسير موضوعى آيه الله جوادى آملى بر  قرآن كريم ج 9 سيره رسول اكرم در قرآن»

 

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha